Yağda Çözünen Vitaminler (A,D,E,K) - 9. Sınıf Biyoloji
Yağda Çözünen Vitaminler (A,D,E,K)
A,D,E ve K vitaminleridir.
Vücudumuza yağda çözünerek alınırlar.
Fazla alınan vitaminler karaciğerde depo edilir.
DEpo edildiğinden bu vitaminlerin eksiklik belirtileri geç fark edilir.
Aşırı alınmaları durumunda zehir etkisi gösterirler.
A Vitamini
Provitamin A ve A vitamini şeklinde vücuda alınır.
A vitamini;
-Hücre Yenilenmesinde,
-Bakteri ve virüslere karşı direnç kazanılmasında,
-Güneş ışığından korunmada etkilidir.
Balık yağında , havuçta , domates gibi sarı ve kırmızı renkli sebze ve meyveler ile hayvansal gıdalarda bol miktarda bulunur.
A vitamini görme pigmentlerinin yapısına katılır.
Eksikliğinde ; Gece Körlüğü (Tavuk Karası) , büyümede düzensizlik görülür.
Fazla alındığında; zayıflama , saç dökülmesi ve halsizlik görülür.
D Vitamini
Provitamin D ve D vitamini şeklinde vücuda alınır.
D vitamini;
-Kalsiyum ve Fosfat iyonlarının bağırsaklardan emilmesinde,
-Kemiklerde ve dişlerde kalsiyum birikmesinde,
-Çocukların büyümesinde,
-Yaraların iyileşmesinde,
-Bağışıklık sisteminin güçlenmesinde,
-Bakteri ve virüslere karşı direnç kazanılmasında,
-Atardamar hastalıklarının ve kanserin önlenmesinde görev alır.
Balık yağında az, yumurta sarısında , süt ve tereyağında bol miktarda bulunur.
Besinlerle alınan Provitamin D , deri altında güneşin ultraviyole ışınları ile D vitaminine dönüştürülür. Bu nedenle küçük çocuklar mevsimine uygun bol miktarda güneşlendirilmelidir.
Eksikliğinde; Küçük çocuklarda Raşitizm(kemik eğriliği) , yaşlılarda Osteomalazi (Kemik yumuşaması) görülür.
E Vitamini
A vitamininin özelliğini kaybetmesini engeller.
E vitamini;
-A vitamini ile birlikte üreme organlarının gelişimide etkilidir.
-Antioksidan özelliği vardır.
-Hücre yenilenmesini sağlar.
-Kasların dayanıklılığını arttırır.
-Damar sertliğini önler.
E vitamini, tahıllardan elde edilen yağlarda, yeşil sebzelerde, süt ve ette bulunur.
Eksikliğinde; Kısırlık , kaslarda gelişmeme , erken yaşlanma görülür.
K Vitamini
K vitamini;
-Kanın pıhtılaşmasında,
-Yaraların iyileşmesinde etkilidir.
Bağırsakta bulunan bazı bakteriler , selülozlardan B ve K vitaminleri sentezleyebilirler. Geniş spekturumlu antibiyotikler alındığında bu bakteriler öleceği için B ve K vitamininlerinde eksiklik görülebilir.
K vitamini ıspanak, karnıbahar , lahana , domates gibi koyu yeşil yapraklı bitkilerde , pirinç kepeğinde ve arpa filizlerinde bol miktarda bulunur.
Eksikliğinde; Kanın pıhtılaşmaması durumu görülür.
