Hücre Döngüsü (İnterfaz Evresi) - Biyoloji 10. Sınıf
Hücre Döngüsü
Yeni bölünmüş bir hücrenin, tekrar bölününceye kadar geçirmiş olduğu evreye Hücre Döngüsü denir.
Hücre bölünmesi hücre döngüsünün bir parçasıdır.
Hücre döngüsü, İnterfaz ve Mitotik Evre olmak üzere 2 kısma ayrılır.
İnterfaz Evresi
Hücre döngüsünün en uzun kısmıdır.
Yeni oluşmuş bir hücrenin büyüyüp , gelişip yeni bir bölünmeye hazır oluncaya kadarki geçen evredir.
G1,S ve G2 evreleri olmak üzere 3 evreye ayrılır.
G1 Evresi
ATP sentezi hızlanır.
RNA ve Protein sentezi artar.
Metabolizma hızı maksimum seviyeye ulaşır.
Bu evrede hücreye komut verilerek bölünme başlar.
**Hücre bölünmesini tamamladıktan sonra ya yeni bir hücre döngüsüne girer, ya da farklılaşarak yeni hücreler oluşturur. Mesela;
Kemik iliği hücreleri farklılaşarak alyuvar hücrelerine dönüşür.**
S Evresi
DNA'nın kendini eşlediği (Replikasyon) evredir.
Metabolizma hızı aynen G1 evresindeki gibidir.
Bu evrenin sonunda kromatit sayısı kardeş kromatitlerin oluşumu ile Kromatit miktarı 4n kadar olur. (kromozom sayısı= 2n , Kromotit sayısı=4n'dir.)
DNA'nın kendini eşlemesi tamamlandıktan sonra G2 evresi başlar.
G2 Evresi
Bölünmede görev alacak enzimler sentezlenir.
DNA sentezi durur, RNA sentezi devam eder.
Kontrol evresidir Replikasyonların doğru yapılıp yapılmadığının kontrolü yapılarak eksik ve onarımlar yapılabilir, tekrar başa dönülebilir.
Sentrozomlar kendini eşlemiş ve zıt kutuplara doğru hareket etmek üzeredir.
Organel sayısı arttırılmıştır
Golgi aygıtı ve Endoplazmik retikulum yavaş yavaş kaybolmaya başlar.
Bu evre, interfaz evresinin son bölümüdür. Bundan sonra Mitotik Evre başlar.
Emriyo hücrelerinde , S evresi görülürken , G1 ve G2 evreleri görülmez. Bundan dolayı Embriyonik hücreler büyümeden bölünürler.
ÖRN: Hızlı çoğalan bir hücre 24 saatte bir hücre döngüsü yaşarken , embriyo hücreleri 30 dakikadan az bir sürede bu döngüyü tamamlar. Bakteri hücrelerinde bu olay 20 dakikada bir yaşanırken maya mantarlarında bu süre 90 dakikadır.
Erişkin hayvan ve insanların kas ve sinir hücreleri , G1 evresinden sonra G0 evresi denen durgun bir evreye girer ve dış uyaranlar tarafından uyarılmadıktan sonra hücreler DNA'larını kopyalayıp çoğalamazlar.
Karaciğer hücreleri gibi bazı hücrelerde hücre kaybı olduğunda ( yaralanma, hücre ölümü= sadece kaybedilen hücrelerin yerine yenisinin oluşturulabilmesi için bölünür.
